Binnenkort is het 2020 en is er weer een decennium voorbij. Geen beter moment dus om terug te blikken op de afgelopen tien jaar en te zeggen wat ik de mooiste films/boeken/documentaires/tv-series/strips vond. Vandaag:Boeken
Toegegeven, dit lijstje weerspiegelt niet helemaal mijn leesgedrag van de laatste 10 jaar. Dit zijn niet de beste boeken die ik de laatste 10 jaar heb gelezen, wel de beste boeken die volgens mij het afgelopen decennium geschreven en verschenen zijn. Bij het maken van deze lijst heb ik ook gemerkt dat ik eigenlijk weinig recente romans lees, dat ik behalve voor recensies, vaak naar oudere dingen grijp. Maar goed: misschien lees ik al die fantastische boeken uit dit decennium dan wel de volgende tien jaar. Tot slot een boodschap van algemeen nut: ik heb me beperkt tot 1 boek per auteur. Doordat ik zeer veel lees, weet ik heel vaak niet meer waarover een boek ging, alleen nog dat ik het goed vond.
30
Tom Perrotta
– The Leftovers (2011)
Ik ben uitermate gefascineerd door apocalypsen (ik schreef er zelfs ooit een boekje over, uitgegeven in eigen beheer, intussen een collector’s item), dus de plot van dit boek intrigeerde me zeer. Op een dag blijkt de helft van de wereldbevolkign te zijn verdwenen, opgenomen in de armen Gods. De achterblijvers blijven verweesd achter.
29
Tommy Wieringa – Dit zijn de namen (2012)
Ik heb van Wieringa nog niet zo heel veel gelezen moet ik eerlijk bekennen. De grotere namen uit onze literaire wereld laat ik meestal wat links liggen, omdat ik net meer interesse heb in wat er in de rafelranden van de literatuur gebeurt. Deze is me na 7 jaar toch bijgebleven: iets met een moord, een politie-inspecteur en een troep vluchtelingen onderweg naar het westen. Denk ik.
28
Lesley Nneka Arimah – Wat het betekent wanneer er een man uit de lucht valt (2019)
Ik ben een grote fan van de kleine Nederlandse uitgeverij Karaat. Veel van wat ze de afgelopen jaren hebben uitgebracht, staat dan ook in dit lijstje. Wat ik schreef in mijn recensie voor Gonzo (Circus): De onderwerpen mogen dan vaak grimmig zijn, Arimah beheerst de toon van haar verhalen op een meesterlijke manier. Ze speelt met vertelperspectieven, houdt de lezer soms erg dichtbij en daar weer ver af, maar weet altijd te boeien. Ik zou het zelf niet beter kunnen zeggen.
27
A.f.Th. van der Heijden – Tonio (2011)
Dit is een boek dat ik nooit uit eigen beweging zou zijn gaan lezen, maar iemand deed het me cadeau, en ik was danig onder de indruk van het requiem dat Van der Heijden schreef voor zijn verongelukte zoon.
26
Jess Walter – Beautiful Ruins (2013)
Dit boek is eigenlijk een vakantieboek: een niemendalletje, een liefdesverhaaltje dat je leest op het strand waarna je weer beachvolleyballen gaat. Ik lig bijna nooit op het strand, en ik zal er ook niet beachvolleyballen. Maar ik heb dit boek met heel veel plezier gelezen, en ik denk er nog steeds met veel plezier aan terug.
25
Haruki Murakami –
Colorless Tsukuru Tazaki and His Years of Pilgrimage (2013)
Eerlijk? Ik heb het wel gehad met Haruki Murakami. Had me eind 2009 gevraagd wie mijn favoriete schrijver was, en Murakami’s naam zou zeker een van de genomineerden geweest zijn. Maar hoe meer ik van hem las, hoe meer ik het trucje begon te zien. 1Q84 staat nog altijd ongelezen in de boekenkast, en ik vrees dat hij er ook nooit meer uit zal geraken. Ook zijn roman van vorig jaar interesseerde me niet. En toch: deze roman viel dan toch in de smaak. Misschien omdat Murakami op zijn best is als hij zich focust op het verhaal, zoals in zijn meesterlijke kortverhalen of zoals in dit boek. Over een man die plots door al zijn vrienden wordt afgestoten, zonder dat daar een echte aanleiding voor is.
24
John Jeremiah Sullivan – Pulphead (2011)
In 2011 werkte ik voor een computeruitgeverij en ik verveelde me er dood. Ik dacht na over wat ik wilde in het leven, en toen las ik ‘Pulphead’ van John Jeremiah Sullivan. Voor wie het boek niet kent: Het zijn reportages die Sullivan voor verschillende Amerikaanse bladen schreef. Hij bezoekt onder meer een festival met religieuze muziek en schrijft over vergeten blueszangers. Of hij volgt de Tea Party, die toen furore maakte in de VS. Een beetje zoals Louis Theroux op tv deed, maar dan in boeken. Heel even speelde ik met het idee om dat soort dingen in Vlaanderen te gaan doen, tot ik erachter kwam dat iemand dat al deed. Wie, dat vertel ik je zodadelijk.
23
Téa Obreht – The Tiger’s Wife (2011)
Een van de sterkste debuten van het afgelopen decennium. Téa Obreht verweeft het magisch realisme van Gabriel Garcia Marquez en ‘Alles is verlicht’ van Jonathan Safran Foer. Vooral die laatste lijkt een duidelijke inspiratie.
22
James Frey – The Final Testament (2012)
Boeken zijn geen dingen die op zichzelf staan, ze hangen altijd samen met hoe je je voelt, waar je ze las. Ik weet dat James Frey intussen uit de kast is gekomen als een ontzettende eikel, maar ik vond dit boek over een messias die plots in onze westerse maatschappij verschijnt en zijn liefde verspreidt, zo ontzettend mooi en liefdevol geschreven. Het is een vreemde roman, maar hartverwarmend.
21
Amos Oz
Onder vrienden (2014)
Dit boek van de Israëlische schrijver Amos Oz speelt zich af in een kibboets, en ik herinner me er vooral van dat het om mooie verhalen ging, die met veel mededogen vertelden over de kleine kantjes van mensen. Enige boek dat ik ooit van hem las, daar moet ik eens verandering in brengen.
20
Stijn Tormans – Verhalen & reportages (2010)
Ik kan het niet genoeg verkondigen: Knack-journalist Stijn Tormans is de beste journalist in Vlaanderen. Hij is altijd gefascineerd door wat er verloren is gegaan, kleine verhalen. Dit boek bundelt er heel wat, en ik ben er gek van. De Vlaamse John Jeremiah Sullivan dus.
19
Miroslav Penkov – East of The West (2011)
De Amerikaans-Russische schrijver Miroslav Penkov komt ook wat uit de school waarin ook Jonathan Safran Foer en Téa Obreht in zitten. Verhalen die zich in de Balkan afspelen, maar met een Amerikaanse saus. Vooral het verhaal ‘Buying Lenin’ is me bijgebleven. HEeft intussen ook een roman uit, ‘Stork Mountain’, maar die heb ik nog niet gelezen.
18
Aleksander Hemon – Het boek van mijn levens (2012)
De Bosnisch-Amerikaanse schrijver Aleksander Hemon vertelt in deze essaycollectie over veel: het conflict in Bosnië, zijn eerste jaren in de VS en de dood van zijn jonge dochtertje. Hij doet dat in een prachtige stijl, die hem af en toe vergelijkingen met Vladimir Nabokov oplevert. Ook een uitgave van Uitgeverij Karaat.
17
Damon Galgut – In een vreemde kamer (2010)
Ik leerde een van de drie verhalen in dit boek kennen nadat het verscheen in The Paris Review. Alle drie spelen ze zich af rond een hoofdfiguur die op reis is en iemand anders ontmoet. Het fijne weet ik er niet meer van, maar het feit dat dit op de shortlist van de Booker Prize stond in 2010, wil toch iets zeggen. Denk ik.
16
Ben Lerner – 10:04 (2014)
Een van de interessantere schrijvers in de Verenigde Staten dezer dagen is deze Ben Lerner, die met soort onderkoelde humor over zichzelf schrijft. Eerlijk: ik weet niet meer zo goed waarover dit boek precies ging, maar in mijn geheugen was het een ijzersterk boek. En mijn geheugen is ijzersterk..kuch.
15
Yuri Herrera Mexicaanse trilogie (2017)
De Mexicaanse schrijver Yuri Herrera schreef drie novelles de afgelopen jaren, die in het Nederlands onder één bundel verschenen. Alledrie mythologiseren ze thema’s die vandaag erg leven in Mexico: het druggeweld wordt een soort middeleeuwse vertelling en de oversteek naar de Verenigde Staten krijgt een mythologisch kantje. Veelbelovend schrijver, en iemand van wie hopelijk snel iets nieuws verschijnt.
14
Stefan Hertmans – Oorlog en Terpentijn (2013)
Dit boek heeft natuurlijk enorm veel media-aandacht gekregen. Normaal blijf ik van dit soort dingen ver weg, maar in de boekhandel toch maar eens in beginnen te bladeren en het had iets heel Sebaldiaans, een schrijver die mij zeer na aan het hart ligt. Toegegeven, vooral fan van de stukken die zich in het heden afspelen, maar sowieso een zeer sterk boek.
13
Max Porter – Lanny (2019)
Lanny is een bizar boek, over een soort mythisch wezen in een klein Engels dorp dat een jongen ontvoert. Het heeft iets van een Steven Spielberg-film, maar het is bovenal een ode aan de verbeelding. En dat is voor het ongerijmde onweerstaanbaar.
12
Lionel Shriver – We Need To Talk About Kevin (2011)
Wat als je kind psychopatische neigingen vertoont? De Amerikaanse schrijfster Lionel Shriver laat een moeder aan het woord die vertelt over haar zoon Kevin. Snoeiharde roman, maar meesterlijk geschreven.
11
Dave Eggers – A Hologram For The King (2012)
Dave Eggers is een van mijn helden, vooral omwille van de Amerikaanse uitgeverij McSweeney’s die hij uit de grond stampte. Een paar jaar geleden ontmoette ik hem tijdens een signeersessie, en hij nam ruim de tijd om met mij te praten. Ik gaf hem een zelfgemaakt stripverhaal af, hij zette een handtekening in mijn exemplaar van ‘A Hologram For The King’. Een paar maanden later kreeg ik plots een brief van Eggers, om me nog eens te bedanken voor het stripverhaal. Hij stuurde me een tekening van een bizon in ruil. En het boek? Een Amerikaanse IT-consultant trekt naar Saoedie-Arabië voor een project midden in de woestijn.
10
Teju Cole – Open City (2012)
Dit boek is al van 2012 gelezen, en het wordt tijd dat Cole zich weer eens aan de fictie waagt. Nu, dit is ook weer zo’n boek dat eigenlijk over niets meer gaat dan een man die in New York leeft. Maar ik herinner me dat zijn literatuur iets heel meditatief kreeg, altijd een goed teken.
09
Sander Kollaard – Levensberichten (2018)
Had deze lijst de beste boeken bevat die ik de afgelopen 10 jaar gelezen heb, dan zouden de eerste vier plaats zijn ingevuld door het werk van W.G. Sebald. De boeken van de Duitse schrijver hebben mij als lezer wat verweesd achtergelaten, omdat ik sindsdien steeds zoek naar boeken die dat niveau halen. Plots is daar dan de onbekende Nederlandse schrijver Sander Kollaard die heel dicht in de buurt komt met deze ‘Levensberichten’.
08
Jeffrey Eugenides – The Marriage Plot (2011)
Een roman over semiotiek, liefde, universiteit. Dat is wat ik mij nog herinner. En het gevoel uiteraard, want ik herinner me dat ik dit zeer goed vond. Staat klaar om ooit herlezen te worden. Eugenides heeft trouwens alleen maar prachtige boeken geschreven, waaronder Middlesex, over het leven van een hermafrodiet.
07
Alejandro Zambra – Manieren om naar huis terug te keren (2011)
Ik had het eerder al over uitgeverij Karaat. Uitgever Luc De Rooy was de man die de Chileense schrijver Alejandro Zambra introduceerde in het Nederlandse taalgebied. Ik had hier eigenlijk elk boek van Zambra kunnen zetten, want ze zijn stuk voor stuk geweldig. Maar deze ‘Manieren om naar huis terug te keren’ is wel een beetje zijn sleutelroman, waarin Zambra zijn mix tussen fictie en feit scherp stelt. OVer opgroeien in het Chili van Pinochet.
06
Kazuo Ishiguro – The Buried Giant (2015)
Ik vond het fantastisch dat deze Ishiguro een paar jaar geleden de Nobelprijs van de literatuur mocht ontvangen, want hij heeft een zeer hoogstaand oeuvre uitgebouwd. Zijn werk is tegelijk literair en vlot te lezen. Daarnaast speelt hij heel erg met genres. Deze ‘The Buried Giant’ is Ishiguro’s uitstap in de fantasy, al gebruikt hij dat genre alleen maar om zijn steeds weer terugkerende thema ‘het geheugen’ op een andere manier te benaderen. Ook een van de mooiste eindes die ik ooit las. Hopelijk komt er snel nieuw werk aan.
05
Valeria Luiselli – De Geschiedenis van mijn tanden (2015)
Weer uit de stal van uitgeverij Karaat. Valeria Luiselli heeft de laatste jaren heel wat furore gemaakt met haar romans, maar deze is misschien wel de meest bevreemdende. OVer een man die al zijn tanden wil vervangen en tal van dingen veilt. Heel veel literaire spielerei, met verwijzingen naar tal van andere romans, en bovendien zeer grappig. Niet voor iedereen, maar dit soort boeken mogen ze me elke week voorschotelen.
04
David Mitchell – The Thousand Autumns of Jacob De Zoet (2010)
De Britse schrijver David Mitchell is ook weer zo iemand die nog nooit een slecht boek heeft geschreven. Magnum opus is natuurlijk Cloud Atlas. Maar Deze historische roman over de Nederlandse koopman Jacob De Zoete die in de late 18de eeuw de kans krijgt om Japan te ontdekken is zeer goed geschreven.
03
Adam Johnson – The Orphan Master’s Son (2013)
Episch is het woord dat in mijn hoofd opkomt als ik terugdenk aan dit boek. Het boek speelt zich volledig af in Noord-Korea, ook al is Johnson daar nooit geweest. Ik herinner me eerlijk gezegd niet zoveel van de plot, maar ik zie mezelf dagen aan een stuk lezen, omdat ik zo geboeid was door deze dikke roman.
02
David Eagleman – Sum (2010)
Ik vind dat er te weinig van dit soort ‘vignette’-boeken verschijnen: geen roman, wel kortverhalen, maar dan ook zeer kort. De Amerikaanse schrijver David Eagleman bedacht veertig levens na de dood, en beschrijft die redelijk droog. Maar het geheel is poëtisch, dromerig en uitmuntend literair. Een boekje om jezelf cadeau te doen en elke avond uit voor te lezen aan je lief.
01
George Saunders – Lincoln in the Bardo (2017)
Het jonge zoontje van Abraham Lincoln sterft en komt terecht in de ‘Bardo’, een soort tussenleven waarin geesten rondzwerven. Er is maar één iemand die een historische roman kan schrijven die 1) ontzettend grappig is 2) klinkt als iets dat tijdens een drugtrip is verzonnen 3) enorm ontroert, en dat is deze George Saunders. Had al furore gemaakt met zijn dystopische kortverhalenbundels, maar deze roman zette hem op de kaart. En ’t was een van mijn fijnste leeservaringen van het afgelopen decennium.
